بیماری های چشم
عیوب انکساری
اجزای انکساری چشم شامل قرنیه و عدسی می باشند که نور انعکاس شده از اجسام را دریافت و بر روی شبکیه متمرکز می کنند. عیوب انکساری زمانی رخ می دهد که چشم قادر به تمرکز نور بر روی شبکیه جهت تشکیل تصویر واضحی از اشیاء نباشد. عیوب انکساری چشم معمولاً با علائمی مانند تاری دید، سردرد و خستگی چشم همراه است. در گذشته تنها راه درمان استفاده از عینک و لنز تماسی بود، اما امروزه با انجام اعمال جراحی اصلاح عیوب انکساری قابل درمان است.
عیوب انکساری چشم شامل نزدیک بینی، دور بینی، پیرچشمی و آستیگماتیسم می باشد.
نزدیک بینی
این اختلال با بروز اشکال در دیدن اجسام دور بروز می کند. در این اختلال به دلیل بالا بودن قدرت انکساری قرنیه و بلند بودن محور کره چشم، تصویر اجسام در جلوی پرده شبکیه تشکیل می شود و در نتیجه اجسام در فاصله دور تار دیده می شوند. این اختلال در سنین 8 تا 12 سال تشخیص داده می شود و به تدریج با افزایش سن، تشدید می شود و در سن 20 تا 40 سالگی تقریباً ثابت می ماند. عارضه مهم این اختلال به خصوص در نزدیک بینی بالا، جداشدگی شبکیه است.
دوربینی
در این اختلال به دلیل ضعیف بودن قدرت انکساری قرنیه و کوتاه بودن محور کره چشم، تصویر اجسام در پشت پرده شبکیه تشکیل می شود و هم اجسام دور و هم اجسام نزدیک تار دیده می شود؛ اما تاری دید اجسام نزدیک بیشتر است. این اختلال با افزایش سن، تشدید می شود.
آستیگماتیسم
این اختلال بسیار شایع است و اغلب افراد دوربین یا نزدیک بین درجاتی از آستیگماتیسم را دارند. قرنیه سالم کروی شکل و انحنای یکسانی در همه محورها دارد اما در این اختلال، عدم تقارن انحنای سطح قرنیه در جهات مختلف، منجر به عدم تمرکز نور در یک نقطه واحد و تشکیل تصویر درهم و به هم ریخته می شود.
پیرچشمی
با افزایش سن عدسی به تدریج انعطاف پذیری خود را از دست می دهد و تغییر قطر آن برای دیدن اجسام به راحتی انجام نمی گیرد. معمولاً بعد از 40 سالگی عدسی سفت تر شده و قابلیت انعطاف کمتری دارد و فرد برای انجام کارها از فاصله نزدیک مثل مطالعه دچار مشکل می شود.
آب مروارید
در بیماری آب مروارید عدسی چشم به تدریج و به دلایل مختلف شروع به تیره و کدر شدن می کند که در نتیجه آن نور به خوبی وارد چشم نشده و بینایی مختل می شود. اختلال در بینایی به میزان و شکل کدر شدن عدسی بستگی دارد؛ چنانچه کدورت عدسی نزدیک به مرکز عدسی نباشد، ممکن است آب مروارید تا مدت ها تاثیری در میزان دید بیمار نداشته باشد. شایع ترین نوع آب مروارید، آب مروارید وابسته به سن است که معمولاً با افزایش سن احتمال ابتلا به این بیماری افزایش می یابد و معمولاً با شروع میانسالی از سن 45 سالگی به بالا آغاز می شود. علائم شایع این بیماری شامل تاری دید بدون درد، حساسیت به نور، دو بینی در یک چشم، مشکلات دید در شب، محو یا زرد شدن رنگ ها می باشد.
آب سیاه
گلوکوم یا آب سیاه بیماری چشمی است که در آن بالا رفتن فشار داخلی چشم منجر به آسیب به عصب بینایی و در نتیجه کاهش بینایی چشم می شود. تاخیر در درمان این بیماری عواقب غیر قابل جبرانی مثل کوری چشم را به همراه دارد و سرعت در درمان منجر به توقف پیشرفت بیماری و کاهش دید بیمار می شود.
در چشم دائما مایع شفافی به نام زلالیه از محلی که به آن زاویه می گویند که محل تلاقی عنبیه و قرنیه است، ترشح می شود. هر عاملی که مانع از تخلیه زلالیه از زاویه شود یا خروج آن را کند کند، منجر به تجمع زلالیه و افزایش فشار چشم می شود. دو نوع اصلی بیماری آب سیاه شامل گلوکوم زاویه بسته و گلوکوم زاویه باز است. در گلوکوم زاویه باز که شایع ترین نوع این بیماری است، به دلایل نامشخصی سرعت تخلیه زلالیه از زاویه کم می شود. در ابتدا علائمی ندارد اما به تدریج بیمار دید کناری خود را از دست می دهد. گلوکوم زاویه بسته با علائمی مانند درد چشم، سردرد، حالت تهوع و استفراغ ناگهانی، هاله در اطراف منبع نور، مردمک باز، کاهش یا از دست دادن دید بروز می کند. سایر انواع آب سیاه شامل گلوکوم با فشار طبیعی یا پایین، گلوکوم مادرزادی، گلوکوم ثانویه و گلوکوم رنگدانه ای می باشد. گلوکوم با فشار طبیعی معمولاً بدون علامت است و معمولاً بیمار زمانی متوجه می شود که دید کناری خود را از دست داده است. گلوکوم مادرزادی در کودکان به دلیل نقص مادرزادی با علائمی مانند چشم های کدر، حساسیت به نور و ریزش شدید اشک بروز می کند. گلوکوم ثانویه معمولاً عارضه بیماری های چشمی مثل آب مروارید یا آسیب های چشمی و … می باشد. گلوکوم رنگدانه ای بسیار نادر بوده و به دلیل قرار گرفتن رنگدانه های عنبیه روی محل خروج مایع زلالیه از چشم که باعث جلوگیری از تخلیه مایع می گردد، ایجاد می شود.
قوز قرنیه
قوز قرنیه یا کراتوکونوس بیماری شایع و پیش رونده ای است که در آن قرنیه به تدریج نازک شده، رو به جلو آمده و به حالت مخروطی تغییر شکل می دهد. این بیماری معمولاً در دوران بلوغ یا اوایل جوانی شروع می شود و تا سن 35-40 سالگی پیشرفت می کند. در بیشتر موارد هر دو چشم بیمار درگیر می شود اما شدت آن در هر چشم ممکن است متفاوت باشد.
علت این بیماری هنوز ناشناخته است اما ژنتیک، محیط و بعضی از بیماری ها در بروز آن موثرند. تشخیص قوز قرنیه در مراحل ابتدایی بیماری به دلیل پیشرفت آهسته آن مشکل است اما به مرور زمان، نامنظمی ایجاد شده در سطح قرنیه منجر به ایجاد اختلال در بینایی به صورت کاهش دید، دوبینی، هاله بینی، حساسیت به نور و تغییر مداوم شماره عینک می شود.
ناخنک
ناخنک زائده ای است که با افزایش رشد ملتحمه (سفیدی چشم) و پوشاندن تدریجی قرنیه ایجاد می شود. هنوز علت اصلی این بیماری مشخص نشده اما ظاهراً قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور آفتاب یا محیط های پر گرد و غبار در بروز این بیماری بی تاثیر نیست. به طور کلی، ناخنک عارضه پر خطری نیست اما پیشرفت این بیماری منجر به التهاب و قرمزی چشم، حساسیت به نور و باد، احساس وجود جسم خارجی در چشم، کاهش دید و آستیگمات چشم می شود.
بلفاریت
بلفاریت بیماری شایع التهاب پلکها است که معمولاً در اثر عفونت خفیف میکروبی یا بیماری پوستی منتشر در لبه پلک ها ظاهر می شود. بلفاریت در سه شکل قدامی و خلفی و مخلوط وجود دارد؛ در بلفاریت قدامی، لبه خارجی پلک درگیر می شود. بلفاریت خلفی در لبه داخلی پلک که در تماس با مردمک است ایجاد می شود و وقتی هر دو بلفاریت بروز کند به آن بلفاریت مخلوط می گویند. صرف نظر از نوع بلفاریت، علائم این بیماری شامل خارش، سوزش، اشک ریزش، احساس جسم خارجی، احساس سنگینی در پلک ها، ترشحات روی مژه ها و پوسته پوسته شدن روی پلک یا روی مژه ها می باشد.